Już za niecały miesiąc, 1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie nowa ustawa o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów. Jej celem jest upowszechnienie wykorzystywania mediacji i arbitrażu w sprawach cywilnych, zwłaszcza pomiędzy przedsiębiorcami, jak również odciążenie systemu sądownictwa.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez nową ustawę w zakresie mediacji:

  • wprowadzenie obowiązku informowania w pozwie o podjęciu próby polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu,
  • wzmocnienie obowiązku informowania przez sąd o możliwości skierowania sprawy do mediacji, szczególnie na wstępnym etapie postępowania,
  • uporządkowanie kwestii proceduralnych dotyczących mediacji: strony uzyskają pierwszeństwo przy wyborze mediatora,
  • wprowadzenie wymagań dotyczących kwalifikacji mediatorów stałych,
  • stworzenie systemu zachęt finansowych dotyczących kosztów sądowych,

Ustawa zawiera również rozwiązania, które mają na celu zwiększenie skali wykorzystania w Polsce arbitrażu jako alternatywnej metody rozwiązywania sporów:

  • wprowadzenie jednoinstancyjności prowadzonych w sądach powszechnych spraw o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroków zagranicznych sądów polubownych oraz postępowań ze skarg o uchylenie wyroku sądu polubownego (tzw. postępowania postarbitrażowe),
  • skrócenie terminu na wniesienie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego z 3 do 2 miesięcy.

Nowe regulacje mają zwiększyć liczbę mediacji pozasądowych, odciążyć sądy i obniżyć koszty, jakie generują spory sądowe. Wprowadzenie obowiązku poinformowania w pozwie, czy strony podjęły próbę mediacji lub inną alternatywną metodę rozwiązania sporu, ma być sygnałem dla przedsiębiorców, że przed skierowaniem sprawy do sądu należy ocenić, czy spór może zostać zakończony polubownie.

Na każdym etapie procesu sędzia będzie nakłaniać strony do mediacji, a także pouczać o możliwości ugodowego rozwiązania sporu, w szczególności poprzez mediację.